BAKÜ’de Türkiye-Azerbaycan Üniversitesi kurulması ile ilgili anlaşma Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in önderliğinde Yükseköğretim Kurulu Başkanı Erol Özvar ve Azerbaycan Eğitim Bakanı Emin Emrullayev tarafından imzalandı.
AZERBAYCAN’A YÖK’ÜN TECRÜBESİ
Türkiye-Azerbaycan Üniversitesi başta sağlık, mühendislik ve bilişim sahalarında olmak üzere Türk yükseköğretim tecrübesini Azerbaycan’a taşıyacak. Bu yıl içinde yetişebilirse öğrenci almaya başlayacak üniversite ile ilgili detayları YÖK Başkanı Erol Özvar’dan dinledim. Azerbaycan’da uluslararası işbirliğini daha üst seviyeye taşıyacak bir üniversite modeli kurduklarını belirten Başkan Özvar, ayrıntılarla ilgili şu bilgileri verdi: “Türkiye-Azerbaycan Üniversitesi bu yıl içinde faaliyete geçecek. Projenin en önemli özelliği Türkiye’nin en köklü ve güçlü üniversitelerinin programlarını aynı anda bir üniversite çatısı altında toplamak. Bu yeni modelde Yükseköğretim Kurulu’nca belirlenecek köklü Türk üniversitelerinin önlisans, lisans ve lisansüstü programları yer alacak.
TÜRK ÜNİVERSİTELERİ YURTDIŞINA AÇILACAK
Program, Türkiye’de hangi üniversite ile açılıyorsa o üniversitenin diploması verilecek. Örneğin Hacettepe ile açılmışsa Hacettepe, İTÜ ile açılmışsa öğrenci oranın diplomasını alacak. Bu yeni modelde Türk üniversiteleri açacakları programların müfredatını, kredi saatlerini, öğretim elemanlarını kendileri belirleyebilecek. Böylece Türkiye’deki lisans ve lisansüstü eğitim kalitesi yurtdışına taşınacak. Bu projenin diğer güçlü tarafı sıfırdan bir üniversite kurmadan güçlü üniversitelerin tecrübe ve birikimlerinin dost ve kardeş ülkelerle paylaşılabilecek olmamız. Bu üniversite modelinde programlar, büyük üniversitelerimizin ilgili bölümlerinin idarecileri ve başkanları tarafından yürütülecek. Talep edildiği takdirde diğer ülkelere de üniversitelerimizin tecrübeleri taşınacak.”
BİLİMİNSANLARI ORTAK ÇALIŞACAK
1977’de Batman Beşiri’de 7 çocuklu memur bir ailenin 2’inci çocuğu olarak dünyaya gelen Yusuf Baran, 1998’de Dicle Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Biyoloji Bölümü’nden mezun oldu. Daha sonra Yükseköğretim Kurulu tarafından yapılan ulusal sınavda Türkiye birincisi olarak yüksek lisans ve doktora için ODTÜ’ye geçti. Doktora eğitimi sırasında kazandığı NATO bursu ile gittiği ABD’de Medical University of South Carolina’da misafir araştırmacı olarak çalıştı. Ardından İzmir Yüksek Teknoloji Enstütü’ne (İYTE) döndü ve bütün akademik kariyerini burada yaptı. 2018’den itibaren de üniversitenin rektörü oldu ve sonrasında da hem kendisi hem de üniversitesi dünya çapında ödülden ödüle koştu.
ZİRVELERDE KONFERANSLAR
İzmir Teknoloji Geliştirme Bölgesi Yönetim Kurulu Başkanı olarak görev yapan, çeşitli kurumlar tarafından desteklenen 40’ın üzerinde bilimsel araştırma projesi, 500’ün üzerinde bilimsel eseri ve Kanser Moleküler Biyolojisi kitabı olan Rektör Baran, Birleşmiş Milletler, Avrupa Parlamentosu, Dünya Bilim Forumu, Bakü Forumu, Dünya Ekonomik Forumu, Dünya Yaşam Bilimleri Forumu, Bilim Diplomasisi, Bilim Liderliği, Küresel İnovasyon Zirvesi, Küresel Yükseköğretim Zirvesi, G20 Araştırma ve Dijital Bakanları Zirvesi gibi çok önemli toplantılara davet edildi, konferanslar verdi ve katılım sağladı.
100’ÜN ÜZERİNDE ÖDÜL
Gebze’de Türkiye’nin yüz akı olan ve dünyaca tanınan çok önemli bir kurumumuz var. Kapısından gireni sıcak bir yuva gibi karşılayan ve ‘Üstünler Okulu’ olarak bilinen TEVİTÖL.Yani Türk Eğitim Vakfı İnanç Türkeş Özel Lisesi.
Bu okulun temeli işadamı Sezai Türkeş ve eşi İnan Türkeş tarafından 1990 yılında atıldı. Maddi olanakları sınırlı ama üstün, özel yetenekli çocukların hiçbir ücret ödemeden eğitilmesine imkân sağlanması düşüncesiyle kurulan okul, 1993’te 30 öğrenciyle İnanç Lisesi adıyla açıldı. Ancak 1996’da maddi güçlükler başlayınca 1997’de ortaokul bölümü kapandı ama kurum lise olarak devam etti.
2000’de ilk mezunlarını veren okula kabul için öğrenciler önce bir sınava girdi, daha sonra IQ testinden geçtiler. Ardından gözlem kampına alınıp, burada da başarı gösterenlerin okula kaydı yapıldı.
HARVARD VE YALE’DEN BURS
Bir yıl sonra Türk Eğitim Vakfı’nın (TEV) desteğiyle okul eğitimine devam etti. TEV’e geçtikten sonra bazı öğrenciler tamamen burslu alınırken, büyük bölümü de kısmi burslu olarak kabul edildi. Şu anda 280 yatılı öğrencinin eğitim gördüğü okul bugüne kadar 960 mezun verdi. Bu mezunların birçoğu da Harvard, Yale, Columbia gibi önemli ve tanınmış üniversitelerden burs alarak adını dünyaya duyurdu. Geçtiğimiz hafta okulu ziyaret ettim. TEVİTÖL kurucu temsilcisi Mehmet Ali Neyzi, TEV Genel Müdürü Banu Taşkın ve okulun kuruluşunda büyük emeği olan, üstünler konusunda araştırmaları ile bilinen Prof. Dr. Füsun Akarsu ile bir araya geldik.
Sempozyumun açılışında konuşan MEB Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürü Fethullah Güner, özel okullara çağrıda bulunarak, pagan kültürü ile ilgili etkinliklere yer verilmemesini istedi. Güner, özetle şunları söyledi: “Çocuklarımızın etkiye çok açık oldukları bir dönemde, bir de sistematik olarak kendi elimizle kendi kimliğimizin dışında bir kültür emperyalizmine maruz tutulmamalarının önemini çok defa söyledik. Bununla ilgili yazılar da yazdık. Ama yazılar yetmiyor. Kendi okullarımızda çocuklarımızı kendi medeniyet çizgimizin dışına taşıma gibi bir zaafa düşersek o zaman Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün 1924 yılında yapmış olduğu çok değerli bir işlevi gündeme almak, hatırlatmak gerekir.
44 OKULU KAPATMIŞTI
Gazi Mustafa Kemal Atatürk 1924’te Türk kimliği ve ananeleriyle doğrudan tezat oluşturan, çocukları dış bağlantılarla adeta bir devşirme mekanizmasıyla sistemin dışına çeken, dış bağlantılı 44 okulu tek bir kararla kapatarak faaliyetine son verdi. Bakanlığımızın politikalarıyla ters düşen paydaşlarımız olursa, o zaman biz de devletimizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün yapmış olduğu bu değerli faaliyeti aklımızda tutmak durumunda kalacağız, kalmalıyız zaten.
KÜLTÜREL YOZLAŞMA
Kulüp çalışmalarını, bilim, sanat, edebiyat, spor alanlarındaki etkinlikleri destekliyoruz. Tarih ve kültürel kimliğimizle alakası olmayan, pagan kültürüne kadar uzanan belli bayramları ya da etkinlikleri ise okulların içerisinde bir faaliyet olarak görmek istemiyoruz. Bu konudaki duruşumuz net. Sizlerden bu konuda hassasiyet bekliyoruz.
DİN DERSİNDE MATEMATİK
Maalesef yapmış olduğumuz denetimlerde ya da bize ulaşan bilgilerde yer yer bizim çok değer verdiğimiz, tarihi ve kültürel olarak çok önemsediğimiz bir derste İngilizce işlendiğini, din kültürü dersinde matematik işlendiğini duyunca gereğini yapmamız gerekiyor. Bunu paydaşlar olarak da masaya yatırmalıyız.
1.5 MİLYON ÖĞRENCİ VAR
Yükseköğretim Kurulu (YÖK) üniversite öğrencilerini yakından ilgilendiren önemli bir mevzuat çalışması başlattı. Buna göre üniversitelilerin kampus dışında aldıkları eğitimleri diplomalarında, transkriptlerinde (bir öğrencinin mezun olduğunda ya da eğitim aldığında tüm ders notlarını gösteren belge) görülebilecek. Yükseköğretimde önemli bir yenilik olarak açıklanan bu çalışmaya göre, öğrenciler ya alanlarıyla ilgili ya da seçimlik dersleri kapsayan bir kurs, kongre, sempozyum, sertifika programı, seminer ya da herhangi bir eğitime katıldıklarında bunları ders kredilerine saydırabilecek. Yani katıldığı bir kurs, sempozyum ona not olarak yansıyacak, ders kredisini yükseltecek.
TEK ÖĞRENME YERİ AMFİ OLMAYACAK
Konunun ayrıntılarını, uygulamayı 2024-2025 akademik yılında pilot olarak başlatacaklarını söyleyen YÖK Başkanı Erol Özvar’a sordum: “Yükseköğretim Kurulu olarak üniversitelerimizin öğrencilerin farklı öğrenme kaynaklarından edindikleri deneyimleri tanımaları için gerektiği mevzuat alt yapısı oluşturuyoruz. Bu yönde uygulamalar geliştirmeleri ve bu öğrenme kaynaklarını arttırmalarını, çeşitlendirmelerini istiyoruz. Ancak bunu yaparken denetlenebilirlik, ölçülebilirlik, yeterlilik, şeffaflık ve yansızlık ilkelerine bağlı kalınmasını önemsiyoruz. Artık tek öğrenme kaynağı amfiler değil. Eğitim, sadece öğretim üyelerine bağlı olmayacak. Öğrenciler nerede neyi bulabiliyor, almak istiyorsa onu alacak. Tek önemli nokta eğitimin güvenilir kaynaktan alınması. Öğrenciler genelde bilgiyi bir kurumdan, formel kanaldan alıyor. Oysa artık yapay zekâ hayatımıza girdi, öğrenme kaynakları da çeşitlilik de arttı. Biz artık bu konuda büyük esneklik sağlıyoruz.
DEVLET ŞART DEĞİL STK’DAN DA OLABİLİR
Bu bilgileri öğrendiğini ispatladığı anda bunu bir kazanım olarak öğrenciye yansıtacağız. Online bir siber güvenlik dersi aldıysa, bunu ders olarak saydırabiliyor. Artık internette online kurs, dersler var, katılabileceği seminer, sempozyumlar bulunuyor. Ancak eğitimler sertifika sistemi altında olmalı. Yani ölçülebilir, denetlenebilir bir sisteme bağlı olmalı. Bu eğitimlerin sadece bir üniversitede, bir devlet kurumunda olması şart değil. Bir sivil toplum kuruluşundan, Google Akademi’den, Huawei Akademi’den alınabilir. Bu programlardan alınan sertifikalar birçok yerde mühendislik programlarının bile önüne geçmiş durumda. Uluslararası düzeyde tanınıyor. Dünya bu işlere yönelmişken, biz de bunları göz önünde tuttuk. Mevzuat çalışmaları yapılıyor, işin bürokratik taraflarını hallediyoruz.”
ÖLÇÜLEBİLİR VE GÜVENLİ SERTİFİKA
ALTINBAŞ Üniversitesi Psikoloji Bölümü ve Psikolojik Araştırmalar Merkezi (APAM) Öğretim Üyesi Prof. Dr. Dilek Şirvanlı Özen ile karne döneminde her yıl yaşanan sorunları ve bu sorunlar karşısında ebeveynlerin nasıl tutum almaları gerektiğini konuştum. Prof. Dr. Özen’e göre karne hem çocuğun hem de ebeveynlerinin geri bildirim kaynağı. Çocuğun kendisine yönelik düşüncelerini geliştirmesinde ve kendi öz saygınlığında önemi büyük.
SİZ EBEVEYNSİNİZ ÖĞRETMEN DEĞİL
Prof. Dr. Özen, “Önemli olan, bu geribildirimin nasıl karşılanacağı, nasıl değerlendirileceği ve nasıl tepki verileceğidir. Çocukların karne sürecine sağlıklı yaklaşmalı, olumlu bir öğrenme ortamı oluşturmalı. En önemlisi de anne baba tarafından çocuk her koşulda desteklenmeli. Çocukların notlarını değerlendirecek olan okul ve öğretmenleridir. Siz ise onun ebeveynisiniz, öğretmeni değil” dedi ve ekledi: “Unutmayın çocuğunuzun karne notları sadece onun akademik başarısını gösterir hayat başarısını değil.”
10 ADIMDA KARNE SENDROMUYLA BAŞ ETME YOLLARI
Prof. Dr. Özen, ebeveynlere karne sendromuyla baş etmeleri için önerilerini 10 başlıkta sıraladı:
1. DESTEKLEYİCİ OLUN: Çocuğunuzun karne notları ne olursa olsun, ilk tepkinizin olumlu ve destekleyici olması önemli. Zayıf notları olsa da mutlaka başarılı olduğu dersleri vardır. Onu başarıları için tebrik, çabaları için de takdir edin.
2. AÇIK İLETİŞİM KURUN:
Önümüzdeki eylül ayında Ankara Müzik ve Güzel Sanatlar Üniversitesi Yerleşkesi’nde bir güzel sanatlar ilkokulu ve ortaokulu açılacak.
Okula her yıl iki sınıfa 24’er olmak üzere 48 öğrenci alınacak. Türkiye’nin her yerinde bu alanda yetenekli öğrenciler keşfedilerek yatılı okumaları sağlanacak. Taramalar mayıs-haziran aylarında başlayacak. Müzik alanında ilk defa devlet güzel sanatlar ilkokulu ve ortaokulu olarak açılacak bu kurumlarda diğer ilköğretim okullarındaki müfredat ile birlikte müzik alanında da eğitim verilerek Türk Müziği’nde nitelikli insan kaynağının arttırılması hedefleniyor.
GELECEĞİN VİRTÜÖZLERİ
Türkiye’de sanat alanında atılan bu önemli adımla ilgili ayrıntıları almak için Milli Eğitim Bakan Yardımcısı Ömer Faruk Yelkenci ile görüştüm: “Sanat eğitimi yetenek gerektirir. Ama bu yeteneklerin önce erken yaşta keşfedilmesi sonra da eğitilmeye başlamaları gerekiyor. Müzik eğitimini öteden beri önemsiyoruz. Diğer eğitim kademelerinde bunu yaptık. Ancak, ilkokul kademesinde eksiklik vardı. Bu yüzden müzik ilkokulu açmak istedik. Ankara Müzik ve Güzel Sanatlar Üniversitesi’nin kampüsündeki müzik temalı okulumuz ile böylece birinci sınıftan üniversiteye kadar bir entegrasyon sağlamış oluyoruz. Burası Türkiye’nin ilk resmi müzik ilkokulu olacak.
Müzik ortaokulları, güzel sanatlar liselerindeki müzik bölümlerinde var. Fakat müzik eğitimine 4-5 yaşlarından itibaren başlamak gerektiğini uzmanlar söylüyor.
BESTECİLER DE YETİŞECEK
Öncelikle yılın en önemli olayı hepimizi büyük üzüntüye boğan, bazılarımızın büyük kayıplara uğradığı 6 Şubat’taki depremlerdi. Bu felaketin eğitim dünyasına da çok önemli etkileri oldu. Bir diğer önemli olay da yaşanan bakan değişikliğiydi. Önümüzdeki yıl ise müfredatta yapılacak önemli değişiklikler gündemde. İşte 2023’te iz bırakan olaylar:
MİLLİ EĞİTİM BAKANI DEĞİŞTİ
28 Mayıs’ta yapılan Cumhurbaşkanlığı ikinci tur seçiminin ardından 3 Haziran’da yeni kabine açıklandı. Milli Eğitim Bakanlığı görevine Mahmut Özer’in yerine 2013-2018 tarihleri arasında son MEB Müsteşarı olarak görev yapmış, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Yusuf Tekin getirildi. Milli Eğitim Bakanlığı görevini Mahmut Özer’den devralan Yusuf Tekin, “Gece gündüz demeden, 7-24 bütün gücümüzle bu mücadeleyi yürüteceğimizi taahhüt ediyorum. 2018’den beri görev yapan arkadaşlarıma teşekkür ediyorum” dedi. Ardından bakanlıkta birçok görev değişikliği yapıldı.
SINIFTA KALMA GERİ GELDİ
Yusuf Tekin’in göreve başlamasından sonra Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği değişti, liselerde sınıf tekrarı geri geldi. Öğrencilerin en az 50 not ortalaması ile en fazla 3 dersten sorumlu olarak bir üst sınıfa geçebilecekleri, alt sınıf dahil 6 dersten başarısız olanların ise sınıf tekrarı yapacakları açıklandı. Alınan kararda, nakil veya geçişler sebebiyle ortaya çıkan sorumlu derslerin, bu sayıya dahil edilmeyeceği de belirtildi. Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği’nde yapılan değişiklik Resmi Gazete’de eylül ayında yayımlandı.
