Özellikle 2-3 yaş aralığı çocuklarımızın en meraklı olduğu dönemdir. Biz oğlumla bu etkinliği yaptığımızda henüz "bukalemun" diyemiyordu bile :) Ama o kadar çok sevdi ki, evin her yerini gezdirdi ve her seferinde "rengi değişti" diyerek şaşırmaya devam etti.
Çok uzun bir süre nereye gitsek bizimle geldi bukalemunumuzda. Parkta, bahçede hep yanımızdaydı. Aslında sadece yeni bir hayvan öğrenip eğlenmesi için yapmıştım ama baktım ki çok sevdi, hemen renkleri öğrenmesi ve pekiştirmesi için sorular sormaya başladım. “Ağaca çıkmış bukalemun, ne renk oldu şimdi?” , “Bak şimdi de koltuğa tırmandı, hangi renge dönüştü acaba?” diye diye koşturup dururken hem kaba motor becerilerini geliştirdik hem dil gelişimi desteklendi hem de renkleri öğrenmede yardımcı oldu. Bazı fırsatları kaçırmamak gerek :)
Üstelik eğlenerek öğreneceğimiz bu oyunu hazırlamak da çok basit.
Materyaller: Küçük bir karton parçası, şeffaf dosya kağıdı ya da evinizde olan herhangi şeffaf bir malzeme, 1 tane oynar göz ve maket bıçağı.
Sunum: Kartona bukalemun şeklini çizip keserek çıkarıyoruz. Arkasına şeffaf dosya kağıdını yapıştırıyoruz. En son da oynar gözü sabitliyoruz. İşte bu kadar basit.
Şimdi bukalemunla beraber gezintiye çıkıp keşif yapma zamanı.
Hazır alabileceğiniz gibi evde kendiniz de hazırlayabilirsiniz. Ev yapımı olması ucuz maliyetinin yani sıra, çocuğunuzun ilgi alanına göre istediğiniz malzemelerle, istediğiniz şekli yapmanıza olanak sağlar. Ev resmi, araba, hayvanlar… Çocuğunuz neyi seviyorsa onun yapbozu olabilir.
Abeslang diğer adıyla dil çubuğu yapboz hazırlamak için çok uygun bir materyaldir. Kenarlarının düz olması özellikle küçük yaş grubu için kolaylık sağlar. Dil çubuklarını kırtasiyeler ve tıbbi malzeme satılan yerlerde bulabilirsiniz.
Yapboz yapmak çocuk için en verimli zihinsel aktivitelerden biridir. Tek başına karışık ve birbirinden bağımsız duran parçaları bir araya getirip hedefe ulaşmak ve bir bütün oluşturmak çocuğumuzun hem zihinsel hem de küçük kas gelişimi için oldukça önemlidir. Kazanımlarını uzun uzun yazacağım zaten. Bize düşen çocuğumuzun yaşına ve gelişimine uygun yapbozlar seçmek. Basitten zora doğru yani küçük parçalarla başlayıp giderek parçaları arttırmaktır.
Ben bu yapbozu hazırlarken şekil ve renk kavramları ile desteklemek istedim. Sizler aynı mantıkta dilediğiniz resmi seçerek dil çubuklarının üstüne yapıştırabilir ya da kendiniz çizebilirsiniz. Gelelim oyunumuzun hazırlanışına…
Materyaller: Dil çubukları, zemin için karton parçası, çift taraflı cırt cırt bantlar, ben şekilleri oluşturmak için kendinden yapışkanlı eva kullandım. Bulamazsanız kendiniz çizebilir ya silikonla yapıştırabilirsiniz.
Sunum: Önce eva kağıtlara şekilleri çizip dil çubuklarının üstüne yapıştırıyoruz. Yapışkanlı cırt cırt bantları hem dil çubuklarının arkasına hem de eşit gelecek şekilde kartonun üzerine yapıştırıyoruz. Maket bıçağı yardımıyla dil çubuklarının birleşim yerlerinden kesiyoruz.
Yapbozumuz hazır! Her zaman ki gibi önce biz oynayarak nasıl yapılacağını gösteriyoruz. Sonra çocuğumuza sunuyoruz.
Yapboz yaparken ilk başlarda beraber oynasanız da sonrasında çocuğumuza müdahale etmeden, yanlış yapmasına izin vererek izlemeliyiz. Adı üstünde yapboz! Deneye deneye doğruyu bulacaktır. Ve başardığında hedefe ulaşmanın mutluluğu ile özgüveni artacaktır.
İster bahçe, ister balkonunuzda hazırlayın. Sulu oyunların çocuklara terapi gibi geldiği kesin.
Ben sadece araba yıkama olarak değil de tam bir kompleks olsun istedim. Hem köpükleme ve durulama hem de kurutma bölümü yaptım. Tabi bunu hikayeleştirerek oynadık.
Önce bir kaba biraz çamurlu su hazırladım. Arabalarımızı içinde sürdük, iyice kirlenince hepsi oto yıkamada sıraya girdi. Tek tek güzelce hepsini yıkadık pakladık. Yetti mi peki? Tabi ki hayır! Bu sefer çamurlu suya hayvanlar girdi sonra hoop onlar da oto yıkamamıza geldi. Oldukça uzun süre oynama garantili diyebilirim.
Nasıl yaptığıma gelince evdeki atık malzemeleri kullandım, siz de evinizde uygun ne bulursanız uyarlayabilirsiniz, tamamen hayal gücünüze kalmış.
Materyaller: İyice yıkanıp temizlenmiş deterjan kutusu, pet su ya da süt şişeleri, bunları yapıştırmak için sıcak silikon, yine şişeleri birbirine bağlamak için uzunca plastik bir çubuk, yıkama için toz bezi, sünger.
Ben su hortumu ortada durmasın diye pet bardaklardan tünele benzer bir şey yaptım. Malzeme bulmazsanız yapmasanız da olur.
1 yaşından itibaren çocuğumuzun eline diş fırçası verebiliriz, diş macununa gerek bile yok, suyla fırçayı biraz ıslatmanız yeterli. Ben oğluma 2 yaşından sonra içinde zararlı madde bulunmayan organik diş macunu kullanmaya başlamıştım ve diş fırçalamayı öğretmeye çalışmadım sadece beni izlemesi yeterli oldu. Biraz daha büyüdüğünde ağzını yıkama ve çalkalama yapmayı öğrendiğinde bu iş tamamdır.
Çok fazla ısrarcı olmadan, sizin örnek olmanız yeterli oluyor aslında ama neyi neden yaptığımızı anlatmak bazen bu yaş grubunda zor olabiliyor. İşte böyle zamanlarda, oyunlarla destekleyerek, somut olarak öğrenmelerini kolaylaştırabiliriz.
Bugünkü etkinliğimizde çocuklarımız hem neden dişlerimizi fırçaladığımızı hem nasıl yaptığımızı öğrenecek hem de ince motor çalışması yapmış olacak.
Ben bu oyun için evimizde bulunan bir hikaye karakterini canlandırmayı seçtim. Kitap etkinlikleri çocuklar için çok daha verimli oluyor. Gelelim oyunumuzu hazırlamaya.
Ve evet çoğunlukla bu soruya cevap vermezler. Oğlum 3 yaşındayken neden cevap vermediğini sorduğumda bana çok mantıklı bir cevap vermişti: “Anne ismimi zaten biliyorlar neden bana soruyorlar?” Oğluma hak verdim ve söylemek istemiyorsa onun yerine hiç cevap vermedim. Ama kendi adını öğrenmesi, sadece telaffuz değil, yazılışını da tanıması için birçok etkinlik hazırladım.
Onlardan bazılarını sizinle paylaşmak istiyorum.
Okul öncesi dönemde kendi ismini yazma ve tanıma çocuklar için önemli ve özel bir etkinliktir. Hem okuma yazmaya hazırlık hem de kişisel gelişimleri açısından önemli bir beceridir.
Evde hazırlayacağımız basit etkinlikler onlara bu beceriyi kazanmada yardımcı olacaktır.
Daha önceki yazılarımda bahsetmiştim. Çocuklar için en etkili öğrenme yollarından biri eşleştirme yapmaktır.
1. ETKİNLİK
Oğlumla yaptığımız ilk isim farkındalığı çalışması da eşleştirme olmuştu. Bu oyunu hazırladığımda iki yaşındaydı. Kesinlikle harf vermedim, sadece bakarak eşleştirme yaptı.
Çocuklarımız eskisi gibi parklarda bahçelerde koşturamıyor. Ne kadar enerji yüklü olduklarını tahmin edersiniz. Ve bu durumdayken onlardan odaklanmalarını beklemek imkansız.
Özellikle bu dönemde okula gidemeyen çocuklarımızın televizyon ve tablet başında hareketsiz kalmaması vaktini kaliteli geçirebilmeleri için ben dahil ebeveynler olarak evde eğitim verme telâşındayız. Masa başına geçip sayı çalışalım; renkleri, şekilleri vs. öğrenelim istiyoruz. Ama unutmamanız gereken, önceliğin çocuklarımızın fiziki ve duygusal ihtiyaçları olduğudur.
Daha önceki yazılarımda motor becerilerinin ne olduğu ve öneminden ayrıntılı olarak bahsetmiştim. Evde yaptığımız etkinliklerin çoğu ince motor becerileri ve gelişimini kapsar. Fakat çocuklar doğasında olan ve en çok ihtiyaç duyduğu yürümek, koşmak, zıplamak gibi kaba motor beceri aktivitelerini evde ne kadar yapabilir ki…
Çocuklarımızın sağlıklı büyüyüp gelişmesinde sporun önemi çok büyük! Sadece fiziksel olarak değil, aynı zamanda bilişsel, ruhsal, sosyal ve kişisel gelişimi için de spor çok önemlidir. Eski normalimize dönene kadar evde çocuklarımıza ne kadar hareket alanı açıp bu konuda desteklersek gelişimlerine o kadar katkı sağlamış oluruz.
Unutmayın çocukluğun ilk yıllarında kazanılan alışkanlıklar geçireceği tüm ömrü etkiler. Düzenli spor yapan çocuklar ileriki yıllarda da devamını getirecektir ve bu sağlık açısından obezite gibi hastalıkların önüne geçecektir. Sadece sağlık açısından değil tabii, aynı zamanda düzenli spor yapıp enerjisini atabilen çocuk sosyal anlamda da daha uyumlu ve pozitif olacaktır. Okula ve derslerine odaklanması artacak, daha az kaygılı olacak ve öğrenme kapasiteleri yüksek oranda olacaktır.
İşte bugünkü oyun tavsiyem tam da bu konuda miniklerimize bol enerji harcatacak, hem evde hem de hiçbir materyal gerektirmeden ve üstelik kahkahalar eşliğinde!
Hazırlaması çok ama çok pratik ve masrafsız olan bu kutuyla çocuklarımız eğlenirken öğrenecek. Bu oyunda ince ve kaba motor gelişimi desteklenirken aynı zamanda çocuklarımız eşleştirme yapacak ve “renk, desen, büyük, küçük” gibi kavram bilgileri de oluşacak.
Gelelim kutumuzu hazırlamaya…
Materyaller: Boş bir karton kutu, çeşitli büyüklüklerde rulolar, istediğiniz renk ve desende bantlar.
Sunum: Kartonu ters çeviriyoruz, elimizde kaç tane rulo varsa ona göre kartonun üstüne ve yanlarına ruloların geçeceği büyüklükte delikler açıyoruz (Ne çok dar ne de çok geniş olmalı). Bu deliklerin etrafına bant yapıştırıyoruz. Aynı renk ve desende bandı o deliğe geçecek olan rulonun etrafına da yapıştırıyoruz. Ve oyun kutumuz hazır. Önce biz bir kere nasıl oynanacağını gösteriyoruz şimdi sıra çocuğumuzda. Ruloları kartondan belli bir mesafede uzağa bırakarak çocuğumuzun git gel yapmasını sağlayabiliriz. Eğilip doğrulacak, ruloları geçirmek için çaba sarf edecek, bunu her yapışında kaba motor gelişimi desteklenecek. Renkli olanları eşleştirirken mesela "kırmızı rulo" gibi seslendirerek renk kavramını vermiş olacağız. Aynı şekilde farklı boyutlarda kestiğimiz ruloları "En küçüğünü verir misin" , "Nerede " gibi sorularla büyük küçük kavramı ve dil gelişimi de desteklenecek. Biraz daha büyük yaştaki çocuğumuzla oynadığımızda "ruloların yarısı içeride" gibi geri bildirimlerle derinlik ve boyut kavramlarını da verebiliriz.
İşte boş bir kutu ve bol kazanımlı oyun diye bunlardan bahsediyordum.
Kazanımlar:
İnce ve kaba motor gelişimi
Oğlum için etkinliklere başlayana kadar ben bilmiyordum. Özellikle okul öncesi dönemdeki önemini öğrendiğimden beri düzenli aralıklarla nefes çalışması yapıyoruz ve bunun için öyle çok fazla materyale de ihtiyaç yok.
Balon şişirmek, pipetle üflemek gibi basit şeyler bile çocuklarımızın nefeslerini derin ve uzun kullanmalarını sağlamaya yardımcı olur.
Her zaman olduğu gibi oyunlarla bunu eğlenceli hale getirip doğru nefes almayı yeniden hatırlatabiliriz.
Peki, neden önemlidir doğru nefes almak?
Yeterli oksijenin vücuda alınabilmesini ve organların daha iyi beslenebilmesini sağlar. Çocuklarımızın beyin gelişimi için stresi azaltarak konsantrasyonlarını arttırır.
Doğru nefes almayı öğrenemediğimizde ne oluyor peki?
Öncelikle tam ciğer kapasitemizi kullanamıyoruz ve çok hızlı nefes alıp veriyoruz, diyaframı unutuyoruz! Bunlar da bizde çabuk yorulma, baş ağrısı ve strese neden oluyor . Özellikle okul öncesi dönemdeki çocuklarımızda dikkat eksikliği, duygu kontrolünde zorlanmalara neden oluyor .
İşte tüm bunları önlemek için gün de çok kısa bir süreyi nefes çalışmalarına ayırmak çocuklarımızın hayat kalitesini bir adım öteye taşıyacaktır.
