Kendi kendine operasyon

Ayşen GÜR

Devlet memurları her zaman ve her ülkede rüşvet alır.

Bunun, memurların ücretlerinin düşüklüğüyle doğrudan ilişkisi yok. Kendilerine ait olmayan bir parayı (kamunun parasını) kullanmaya hakları var. Yetkileri büyük, sorumlulukları belirsiz, cezalandırılmaları zor.

Türkiye'de özel olan, memurların maaşlarının küçüklüğü ile yetkilerinin büyüklüğü arasındaki uçurum derinleştikçe rüşvetin yaygınlaşması, yaygınlaştıkça da suç olmaktan çıkması.

Bir süredir yolsuzluk yapan devlet memurlarına karşı operasyonlar düzenleniyor. Her gün bir başka genel müdür polis tarafından gözaltına alınıyor. Devlet Tiyatroları Genel Müdürü bile!

Ancak, onları gözaltına alan ve soruşturmayı sürdüren polisler de devlet memuru! Önceki gün ilk kez Emniyet teşkilatındaki bir rüşvet hikayesi (sıradan, alışılmış ve kuşkusuz tekil olmayan bir olay) basına yansıdı. Arkadaşlarımız Toygun Atilla ve Asım Güneş'in Hürriyet'teki haberine göre, Şişli Emniyet Müdürlüğü'ndeki ‘‘bahşiş’’ skandalının basına yansımasını isteyen de İstanbul Emniyet Müdürü Kazım Abanoz'du.

Acaba bu, İstanbul Emniyeti'nde bir tür iç uyarı mı?

Polis teşkilatının kendi içinde küçük de olsa operasyon yapması dünyanın her yerinde çok zordur. Emniyet mensupları buna şiddetle direnir. İç dayanışma çok yüksektir; dürüst polislerin bile, teşkilat içinde adı konulmamış bir suskunluk yasasına boyun eğdiği çok görülmüştür.

Amerikan federal polisi FBI'dan örnek verelim: Bu teşkilatta polisler hakkında soruşturma yapma yetkisi, Internal Affairs (İç İlişkiler) bölümüne aittir. Bu bölümde çalışan, büyük yetkilerle donatılmış polislerden, diğer polisler nefret eder.

Türkiye'de ise Emniyet Müdürlüğü içinde soruşturma yapma yetkisi İçişleri Bakanlığı'na bağlı mülkiye müfettişlerine aittir. Bu müfettişler pekçok idari soruşturma yapar, polislere idari cezalar verirler. Ama dikkat ederseniz bunlar pek basına yansımaz. (Zaten mahkemelere de pek yansımaz.)

Böyle bir ortamda Şişli Emniyet Müdürü Yaşar Güngör Şahin'in tanık olduğu, hatta ortak edilmek istendiği haraç teklifini derhal amirlerine ve savcılığa bildirmesi önemli.

Polislerin bulundukları ilçede esnaftan belli aralıklarla para toplayıp aralarında paylaşması, sıradan bir olay olabilir. Sıradan olmayan, bir başka polisin başını öbür yana çevirmeyip olayın üstüne gitmesi, amirlerinin de onu destekleyerek konuyu basına yansıtmaları.