Çocuğunuzun zeka türünü biliyor musunuz?

Howard Gardner’ın Çoklu Zeka Kuramı’na göre, bireyin zekasını gösteren birçok beceri ve yön vardır. Bu, herkes için tek bir zeka tipi olmadığı anlamına gelir. Gardner 9 zeka türünden bahseder. Bunlar; uzamsal zeka, kinestetik zeka, müzikal zeka, sözel zeka, içsel zeka, sosyal zeka, matematiksel zeka, doğasal zeka ve varoluşsal zekadır. Çocukların ise bu zeka türlerini, sosyallik ve iletişim becerisiyle, deneyimledikleriyle, problem çözme teknikleriyle, öğrenip hayatlarına katabildikleri nice farklı tutumlar ile hem gözlemleyebiliyor hem de de test teknikleri ile destekleyebiliyoruz.

Bazen ebeveynler, okuldan gelen ödevler için çocuklarına yardımcı olmak isterler, bunun için çocuklarını karşılarına alır, kendilerinin anlayacağı tarzda çocuklarına aktarmaya çalışırlar. Fakat bazı ebeveynler için bu başarısızlık ile sonuçlanır, çocuklar açısından ise tam bir işkencedir çünkü onun öğrenme tarzı ile ebeveynin öğretme tarzı zıtlık oluşturabilmektedir. Okulda konuya tam olarak hakim olamamış olan çocuk, ev ortamından da destek alamayınca kendini yetersiz hisseder, derslere ve okula karşı soğuyabilir. Aile içi huzursuzluklar başlayabileceği gibi, ailede zayıf ilişki bağlarına bile sebep olabilmektedir.

Okullarımızda nasıl ki, önleyici rehberlik çalışmalarına yer veriliyorsa, ev içinde de bu tip durumların yaşanmaması adına önleyici bir ebeveynlik çalışmasına başlamak için tam sırası. Okullarımızın açılmasına kısa bir zaman kala, özellikle online eğitim sürecinde üzerimize düşen görev ve sorumlulukları da hesaba katarsak, öğretim adına öğrenmemiz gereken birçok konu mevcut.

Her ebeveyn çocuğunun yeteneklerini, ilgi alanlarını, hoşlandıklarını veya sevmediklerini bilir. Bazı çocuklar müzik ve dans ile çok ilgili iken kimisi kitaplarla, kimisi doğa ile daha fazla ilgili olabilir. Çocuğunuzun öğrenme stilini keşfetmenin onu etiketlemek olmadığını söylemek isterim. Çünkü kimi zaman öğretmenler dahi bu hataya düşmekte, çocuk hangi alanda ağırlığı varsa yalnızca o alana yönelik çalışma yapılmakta ve diğer zeka becerileri görmezlikten gelinmekte yahut geliştirilmemektedir.

Ebeveyn olarak çocuklarınızın hangi zeka alanında güçlü olduğunu biliyorsanız, ilgi alanları yönünde etkinlik planlayabilir ve öğrenme sürecindeki güçlüklerine de destek verebilirsiniz. Çocuğunuzu tanıyor olmanız, kişisel öğrenme yeteneğine saygı duyuyor olmanız, yakın zamanda içinde bulunacağımız akademik dönemi en faydalı biçimde geçirmemize olanak sağlayacak ve çocuğunuz ile aranızdaki güveni pekiştirecektir. Bireysel öğrenme stilini keşfeden ve bunun farkındalığını yakalayan bir çocuk hayatı boyunca öğrenme yolcuğunda kendine güven sahibi ve kendini tanıyan bir birey olacaktır.

Çocuğunuzun hangi zeka türünde daha baskın olduğunu öğrenmek için sizlere hazırladığım listeyi gözden geçirebilir aynı zamanda okul rehber öğretmeninizden çocuğunuz için çoklu zeka envanteri uygulamasını ve ardından detaylı raporunu isteyebilirsiniz.

Ebeveynler olarak sizlere yardımcı olacak bu listeyi gözden geçirin ve çocuklarınızı tanımladığınız kısma + işaretini koyun. Çocuklarımız tek bir alanda olduğu gibi birçok alanda baskın özellik gösterebilir. Baskın alanları kullanarak diğer alanları desteklemek ve geliştirmek için okul rehberlik servisi ile iletişime geçmekten lütfen çekinmeyin.

Dilbilimsel-sözel zeka türü için;

• Kitapları sever.
• Kelime oyunları oynamayı sever.
• Tekerlemelere ilgi duyar.
• Kelimeleri cümlede doğru biçimde kullanır.
• İyi bir dinleyicidir.
• Yaşıtlarına göre kelime haznesi çok geniştir.
• Yaşıtlarına göre yazıları gayet iyidir.

Matematiksel zeka türü için;

• Sayılara ilgi duyar.
• Satranç vb. Strateji oyunlarını sever.
• Matematik dersini sever ve başarılıdır.
• Bulmaca ve zeka sorularına ilgi duyar.
• Fen bilgisi alanı ilgisini çeker.
• Bilim ile ilgili şeyleri sever.
• Mantıksal düşünebilir.

Görsel-Uzamsal zeka türü için;

• Gördüklerini net hatırlayabilir.
• Hayal kurabilir.
• Sanatsal şeyleri sever.
• Çizimleri başarılıdır.
• Harita ve çizelgeleri okuyabilir.
• Görsel sunum ve filmleri sever.
• Lego vb. araçlar ile 3d yapılar yapma konusunda başarılıdır.
• Görsel etkinlikleri sever.

Kinestetik zeka türü için;

• Birden fazla spor alanında başarı gösterir.
• Başkalarının hareketlerini rahat şekilde taklit edebilir.
• Bir şeyleri parçalara ayırmayı ve tekrar bir araya getirmeyi sever.
• Gördüklerine dokunmayı sever.
• Koşmaktan, zıplamaktan vb. fiziksel aktivitelerden hoşlanır.
• Bir yerde uzun sürece oturunca hareket etmeye, kıpırdanmaya başlar.
• Bir zanaat dalında beceriklidir.
• Oyun hamurları ile oymayı ve parmak boya yapmayı sever.

Müzikal zeka türü için;

• Sesi güzedir.
• Müzik notalarını ayırt edebilir.
• Sık sık müzik dinler.
• Müzik aleti çalabilir.
• Şarkıların melodilerini doğru anımsar.
• Ritmik konuşabilir.
• Çoğu zaman kendi kendine mırıldanır.
• Dışardan gelen seslere karşı duyarlıdır.

Sosyal zeka türü için;

• Yakın yaş gruplarıyla iletişimi sever.
• Arkadaşlarının sorunlarına çözüm üretebilir.
• Doğal bir liderdir.
• Başka çocuklarla oynamayı sever.
• İkiden fazla arkadaş çevresi vardır.

İçsel zeka türü için;

• Bağımsızlık duygusu baskındır.
• Güçlü bir iradeye sahiptir.
• Eksikliklerini ve yeteneklerini bilir.
• Yalnız çalışmayı ve yalnız oynamayı sever.
• Kendine ait bir ilgi alanı vardır.
• Hatalarından ders çıkarabilir.
• Özgüveni yüksektir.

Doğasal zeka türü için;

• İnsanlardan daha çok hayvanlarla olan ilişkisi iyidir.
• Doğa gezilerini sever.
• Hayvan ve çevre haklarına karşı duyarlıdır.
• Farklı hayvan türlerine karşı ilgilidir.
• Hayvan beslemekten hoşlanır.
• Biyoloji ve çevre ile ilgili derslere ilgi duyar.

Varoluşsal zeka türü için;

• Uzunca bir süre düşüncelere dalar.
• Felsefi ve dini konulara ilgi duyar.
• Toplumsal ahlak ve değerlere önem verir.
• Ölümden sonraki süreç hakkında merak barındırır.