Galatasaray-Ankaragücü maçında ‘top çizgiyi geçti mi, geçmedi mi?’ yangınının büyümesine ramak kalmıştı ki VAR odası köpüğü sıkıp çare oldu. 10. hafta gelmeden senaryoların, saldırıların, ithamların gırla gittiği pek Süper Ligi’mizde daha neyi bekliyoruz? Manchester City’nin şampiyon olduğu 2018-19 sezonundaki fotoğrafın benzerinin yaşanması durumunda neler olabileceğini tahayyül edebiliyor musunuz?
Liverpool’un 1 puan farkla ikinci olduğu maratonda, City deplasmanındaki 2-1’lik mağlubiyette 11 milimetrenin anlamını idrak edebiliyor musunuz?
BU iŞ PFDK DA HALLEDiLEBiLiR
Hem zamandan hem kargaşadan kurtaracak bir teknoloji. Hakemin saatine ‘gol’ ya da ‘değil’ mesajının 5 saniyede gelmesiyle VAR’da 3-5 dakika kaybedilmeyecek. Her şeye para bulunuyor da gol çizgisi teknolojisine gelince mi yok? TFF maliyeti kulüplere yıkamıyorsa, işi PFDK’da halledebilir. Sahada rakibine, hakeme ve hatta güzelim futbol oyununa karşı bu denli etik dışı davranan başka bir lig yok. Yüzüne darbe gelmez, taklalar atar.
Ağız dolusu hakeme saydırır. Maç önü ve sonu senaryo demeci verir. Yedek kulübesinde haklı/haksız delirir, atılır. Tribünde neredeyse küfür içermeyen tezahüratı yok...
1 HAFTADA KULÜPLERE 3 MiLYON TL CEZA KESiLDi
Son 1 haftada PFDK kararlarıyla kulüplere kesilen ceza tutarı yaklaşık 3 milyon TL. Yani haftada 100 bin Euro ceza kazancı ile 1. Lig’e bile gol çizgisi teknolojisi kurulur. Hatta cezaları katlayın ki hem önlemeye hem TFF kasasına faydası olsun. 21 ve 28 Eylül’deki PFDK kararları sayfasında toplam 78 madde ceza değerlendirmesi var.
DAHA UCUZA MAL ETMEK iÇiN HOLLANDA’YI ÖRNEK ALABiLiRiZ
‘Alman’ olarak gelip, taktik ve kadro olarak ne yapmak istediği anlaşılamayan, nihayetinde masaya vurup konuşarak bizleşen(!) Stefan Kuntz... 2002 Dünya Kupası ve 2008 Avrupa Şampiyonası zaferlerimizle nostaljiye devam.
HAZİN MİLLİ KARNE
Futbol milli takımlarımızın son 1 haftadaki talosu şöyle:
Son 1 haftadaki tablo:
- 1-1 Ermenistan (A Milli)
x 2-4 Japonya (A Milli)
x 2-3 İrlanda (U21)
Lakin ilk haftadan standartsızlık baş gösterdi. Trabzonspor-Antalyaspor maçından hemen sonra MHK iyi bir refleks göstererek “Yahu daha yeni anlattık. Ne yapıyorsunuz?” mesajıyla hakemleri uyardı. Yanlış uygulamalar Trabzon ve Kadıköy’de, doğru uygulama ise Kayseri’de vardı. Gelelim temel soruna...
HERKES KABADAYI OLMUŞ
Herhangi bir ligimizde yedek kulübesinde kimin teknik direktör olduğunu müsabaka süresince asla tahmin edemezsiniz. 90 dakika boyunca ayakta duran veya sürekli içeri girip çıkan en az 2 kişi var. Hele ki hakem hata yapmaya görsün. Herkes mahallenin kabadayısı. En az 5 kişi ağız dolusu sahada! Bu sahneler, 30 sene boyunca “aman yedek kulübelerini bir şekilde idare edelim, aman sorun çıkarmayalım, aman yangına körükle gitmeyelim, aman sakinleştirelim, aman her şeyi duymayalım” diye diye maç bir şekilde bitsin mantalitesinin, futbolumuzu zehirleyen zihniyetin sonucudur.
SIFIR TOLERANS DEĞİL SIFIR KORKU
“Ben görevimi yaparım” diyerek teknik direktörü tribüne yollatma cesareti gösteren 4. hakemler ‘düzeni bozan’ olarak görülmeyip mahalle baskısı sonucu cezalandırmasaydınız, bugünlerdeki görüntümüz Avrupa ligleri gibi olurdu. 4. hakemlere direktif ‘sıfır tolerans’ değil, ‘sıfır korku’ olmalı.
TFF, 4 BÜYÜKLERE KARŞI HAKEMİNİN ARKASINDA DURMALI
Yeni sezona merhaba dediğimiz haftada coşku, keyif, heyecan beklerken agresif tavırlar, lüzumsuz itirazlar yaşadık. Açılış maçına dair akıllarda kalan Trabzonspor Teknik Direktörü Nenad Bjelica ile yardımcısı Nino Blue’nun gördüğü sarı kartlardı. İlk 45’te ev sahibinin, ikinci 45’te Antalyaspor’un teknik sorumlusu Nuri Şahin’in takımının iyi oyununu konuşmaya fırsat kalmadı. Bjelica, hakem Zorbay Küçük’ün doğru faul kararına rağmen elindeki pet şişeyi yere hışımla fırlattı ve 4. hakem Cihan Aydın’a sert çıkıştı. Yardımcısı Blue ise atılan şutun kendi oyuncularına çarpıp auta gittiğini görmeden “Nasıl korner olmaz!” tepkisini abarttı. Konyaspor-İstanbulspor maçında görüntü fecaatti. Ligin son haftasında düşme maçı mı, neyi paylaşamıyorsunuz? Birbirlerine girmiş oyuncu topluluğu, itirazlar, itiş-kakış... Kargaşadan çıkan 2 kırmızı, 2 sarı kart.
GARİP ALKIŞLAR
6 Ağustos Pazar günü İngiltere’de sezonun ilk kupasındaki sürpriz son, Premier Lig’de bu sezon yaşanacaklara dair mesajı verdi: Alışılmadık uzatma süreleri ortalığı ayağa kaldıracak! Community Shield’da Manchester City ile Arsenal arasında Wembley’de oynanan maçın 77. dakikasında genç Palmer’in nefis golüyle City öne geçti. Finalin hakemi, geçen hafta Tirana-Beşiktaş maçını yöneten Stuart Attwell, 8 dakika uzatma verince Pep Guardiola çıldırdı ve 4. hakem John Brooks’a yoğun itirazda bulundu. Uzatmalar oynanıyordu ki Partey ile Walker kafa kafaya çarpışınca oyun birkaç dakika daha durdu. Sakatlık nedeniyle uzatmanın da uzatması oynanıyordu ki 90+11. dakikada Trossard’ın vuruşunda Akanji’ye çarpan top kaleci Ortega’yı kontrpiyede bıraktı ve ağlar havalandı: 1-1. ‘Futbolun cilvesi’ de yeni sezona “Merhaba” dedi ve penaltılar sonucunda Arsenal 4-1 kazandı.
PREMİER LiG’DE BÜYÜK GERiLEME VAR
Katar Dünya Kupası’ndaki ilave zaman uygulaması, oyun süresinin tam hakkının verilmesi açısından öncü oldu. FİFA Hakem Komitesi Başkanı Pierluigi Collina keyifliydi. “Özellikle tribünlere gelenlerden geri bildirimler çok olumluydu. Hem statta hem de ekranlarında izleyenlere iyi bir program ve keyif sunmanın önemli olduğunu düşünüyorum” diyordu. Süper Lig’de de aralık ayından itibaren iki haneli uzatma sürelerine tanıklık ettik.
SALTANAT TEHLiKEDE
İngilizlerde ise PGMOL Direktörü Howard Webb, Katar’daki uygulamaya önce isteksizdi. Ancak geçen sezon yaşananlar geri adım attırdı ve Premier Lig, yeni sezona girerken hassas kontrol yapılacağını açıkladı. Temel sebep ise ‘dünyanın 1 numaralı liginde oyun durmuyor, en yüksek topla oynama süresine sahip lig, faul ortalaması zaten 20’yi geçmiyor’ saltanatının tehlikeye giriyor olması. Kalite elbette kıyas götürmez lakin OPTA verilerine göre Avrupa’nın büyük ligleriyle karşılaştırıldığında topun oyunda kaldığı süre oranında sondan 2. sıraya gerilediler.
HER KORNER 33 TAÇ ATIŞI 16 SANiYE SÜRÜYOR
Ocak ayında konu ilk kez gündeme geldiğinde Premier Lig tarihinin en düşük topla oynama süreleri yaşanıyordu. Oyunu yavaş başlatanlar, topun önüne set çekip geciktirenler, taktiksel zaman çalanlar, uzayan sakatlıklar derken tadı kaçıyordu. Hatta oyuncuların serbest vuruş ve korner için ortalama 33 saniye, kale vuruşu için 30 saniye, taç atışı için 16 saniye ve golden sonra maçın tekrar başlaması için 72 saniye süre geçirdikleri tespit edildi.
Ali Palabıyık’ın hakemliğe veda haberini duyunca, ‘layıkıyla uğurlanan kaç hakem oldu’ sorusuyla hafızamı zorladım.
3 büyükler arasında yönettiği 33 derbiyle rekor sahibi Fırat Aydınus mu? Elbette hayır. Nihat Özdemir TFF’si-Ferhat Gündoğdu MHK’sı iş birliğindeki 8 Mart darbesi mağduru... Tahkim’de kazanılan zafer... Ve hazin final: Karagümrük-Alanyaspor maçıyla bomboş tribünler önünde, TFF ve MHK’dan bir Allah’ın kulunun gelme cesareti gösteremediği, iki kulübün seremonideki çiçekleriyle bir veda.
CÜNEYT ÇAKIR’IN BiREYSEL JÜBiLESi!
Dünya Kupası’nda 2 kez yarı final yöneten, Şampiyonlar Ligi finalinde boy gösteren Cüneyt Çakır mı? Elbette hayır. 8 Mart’ta uzaklaştırılıp Katar’a gitme şansı elinden alınan, dünya hakemlik tarihinde 3 Avrupa Şampiyonası-3 Dünya Kupası olmak üzere 6 turnuvaya giden ilk isim olma şerefi engellendikten sonra Gaziantep’teki milli maçla teselli edilmesine tav mı olacağız? Hatta Tarık Ongun’suz ve Bahattin Duran’sız, kalpleri yaralayan ‘bireysel’ jübileye mi sevineceğiz?
SADECE ABiTOĞLU iÇiN TÖREN YAPILDI
Zor maçların ve derbilerin 3. sıradaki hakemi Bülent Yıldırım mı? Elbette hayır! Bundesliga’nın en iyilerinden Deniz Aytekin’in dahi gelişimi konusunda minnet duyduğu, devlet kademesindeki bunca yıllık tecrübesiyle değerli bürokratlardan Yıldırım’a derbi sonrasında kapı gösterilmesi mi?
Açıkçası, köpük partisiyle omuzlara alınan ve hemen her futbolcunun sevgilisi olan Mustafa Kamil Abitoğlu dışında bir isim akla gelemiyor. Güzel jübileler için tarih sayfaları 90’ları işaret ediyor: Özcan Oal, Haşim Gökalp, Yahya Diker, Yusuf Namoğlu, Yavuz Karaozan isimlerini görmek mümkün.
FiLMiN SONU GELMiŞ MiYDi?
Son 23 yılda 18 MHK değiştiren ülke... Geçen sezon yazılarımda en çok hatırlattığım cümleydi. Hakem yönetiminin bu denli sık değiştiği/değiştirildiği bir ortamda camiadan başarı ve istikrar beklemenin hayal olduğunu sıkça belirttim. 11 Temmuz 2023 tarihli Milliyet Gazetesi’nde Cemal Ersen, TFF Başkanı Mehmet Büyükekşi’nin açıklamalarına yer verdi: “8 Mart olayı, hakemlerin üzerinden adeta silindir gibi geçmiş. Camia bölünmüş. Yeniden birlikteliği sağlamak için çaba harcıyoruz.”
Yeni MHK, ‘8 Mart darbesi’nin bittiğinin resmen ilanıdır ve TFF Başkanı’nın da camiadaki bölünmüşlüğü giderme politikası adına çok değerli bir adımıdır, kutlarım. Çünkü MHK’nın yeni başkanı Ahmet İbanoğlu ile 2 numarası Ünsal Çimen, 8 Mart’ta camiadan uzaklaştırılan 31 isim arasındaydı.
Hatta yeni MHK’nın 3 numarası Tolga Özkalfa da, 8 Mart darbesinde yapılanlara tepkisini göstererek Süper Lig gözlemciliğini bırakmıştı. Yani yeni MHK’nın Profesyonel Müsabaka İcra Kurulu’nun (PMİK) üç üyesi de 8 Mart mağduru ve karşıtı.
İŞTE YENİ MHK
AHMET iBANOĞLU (1958 Denizli Çivril, Öğretmen)
1981’de hakemliğe adım attı. Süper Lig’de 5 sezon görev yaptı. 13 yıl Denizli Gençlik Spor ve İl Müdürü idi. 16 yıl Süper Lig hakem gözlemciliği, 3 dönem TFF Futbol Hakemleri Genel Merkez Yönetim Kurulu ve İcra Kurulları üyeliği, 2 yıl Gözlemciler ve Temsilciler Kurulu üyeliği yaptı. 2 kez MHK’da görev yaptı. Tecrübeli bir bürokrat.
ÜNSAL ÇiMEN (1959 Muğla Köyceğiz, serbest meslek)
Hakemliğe 1981’de başladı. 1990’da Süper Lig’e yükseldi. 1994- 1997 arasında FIFA kokartı taktı. 24 Nisan 2004’teki Rize-Akçaabat Sebat maçıyla Süper Lig kariyerini noktaladı. 260 profesyonel müsabakada görev aldı. Gözlemcilik ve eğitimcilik görevlerinin yanı sıra pek çok kez MHK’da yer aldı.
Muro Icardi, inanılmaz tekliflere rağmen Galatasaray’da kalacak mı? Sarı kırmızılı yönetim ‘Avrupa hedefi’ için zoru başarabilecek mi? Edin Dzeko, Fenerbahçe’nin yıllardır yolunu gözlediği şampiyonlukta başrol oynayabilecek mi? “Ah keşke Şenol Hoca daha erken gelseydi” diyerek hayıflanan Beşiktaş’ta Cenk-Aboubakar ikilisi yeni sezona damga vuracak mı? Umut Bozok’lu Trabzonspor, Nenad Bjelica önderliğinde Abdullah Avcı’nın tarihi başarısının üzerine koyabilecek mi?
GÖZLER HEP BİTİRİCİLERDE
Transferle yatıp kalkılan şu dönemde hiç şüphesiz ki gözler hep ‘bitiriciler’de. “Atan ve tutanın iyi olacak” elbette ancak en çok gol atan oyuncularını takımlarımız elinde tutabiliyor mu?
Son 10 sezona baktığımızda Aatif Chahechouhe ve Vagner Love dışında sezonu gol kralı olarak bitirip de ertesi yıl takımında kalan ‘kral’ yok. Sezonun gözde isimlerine transfer teklifi gelmesi futbolun doğası. Ancak Avrupa kupalarını hedefleyen veya şampiyonluğu seriye bağlamak isteyen veya önceki sezon yakaladığı başarıyı sürdürmeyi arzulayan takımların kadrosunu koruyabilmesi de çok önemli.
LIGUE 1: PSG SALTANATI
Fransa Ligue 1, en ilgi çekici istatistiğin sahibi. Son 10 yılda hiçbir gol kralı, ertesi sezon takımından ayrılmadı. Son 6 sezonun 5’inde Kylian Mbappe’yi zirvede görüyoruz. Sadece 2019-20 sezonunda 18 gollü Monacolu Wissam Ben Yedder’e zirveyi kaptırdı. Kylian Mbappe saltanatından önceki yıllarda da zirvede PSG’li futbolcular var.
Futbol tanrısı Zlatan İbrahimovic 2013-14 ve 2015-16’da (38 ve 26 gol); Edinson Cavani 2016-17 ve 2017-18’de (28 ve 35 gol) tahta oturdu. PSG hakimiyetinden fırsat bulup kral olabilen bir başka oyuncu da Olympique Lyon’da 2014- 15 sezonundaki performansıyla Alexandre Lacazette (27 gol).
Yüzde 99’a varan başarılı performansla, fevkalâde örneklerle referans kaynağıydı. “Yaşasın, hakem hataları bitiyor” coşkusuyla ve yanılgısıyla 2 nokta göz ardı edildi:
1- Dünya Kupası’nda sahada ve VAR odasında dünyanın en iyi hakemlerinin yer aldığı gerçeği.
2- Protokolde belirtilen ‘açık ve bariz hata’ kavramının ne demek olduğu.
İLGİNÇ MANZARALAR
Avrupa liglerinde farklı tecrübeler yaşandı. İngilizler, futbolun doğasından uzaklaşmamak ve zaman tasarrufu sağlamak adına iFAB protokolüne uymayacaklarını; sahadaki hakeme VAR ne söylerse o kararı vereceğini açıklamıştı. İlk sezon ilginç manzaralara sahne olmuştu. VAR, hakemin kulağına “Penaltı” diyordu; hakem izlemeye dahi gitmeden penaltı noktasına yürüyordu. Ne zaman ki Klopp, Guardiola gibi ağır ağabeyler “Saha kenarındaki VAR ekranları süs duracaksa kaldırılsın!” diyerek homurdanmaya başladı, ertesi sezon iFAB protokolüne dönüş yapıldı.
Bir ofsayt tespiti için 6 dakika beklendiği, yanlış oyunculardan ofsayt çizildiği, hatta Arsenal-Brighton maçındaki gibi bariz ofsayt konumunda asist yapan oyuncudan şüphelenilmeyip çizgi çekilmediği örnekler yaşandı.
"PARDON PENALTI VARMIŞ"
Bundesliga’da soyunma odasına girildikten sonra “Pardon, penaltı varmış!” denilerek sahaya çıkılıp penaltı kullandırıldı. Serie A’da da epey skandal karar vardı. Unutulmayanlar listesinin başında ise Juventus’un Salernitana karşısında 90 5’teki nizami golünün ofsayt nedeniyle iptali gelir. Halbuki VAR’ın çizdiği ofsayt çizgisinin 3 metre gerisinde untutulan bir savunma oyuncusu daha vardı ve maç 2-2 sona ermişti. Kısacası her ligde gani skandal örnek var.
