Dünya Cinsel Sağlık Günü: Prof. Dr Mehmet Z. Sungur

Bugün 4 Eylül Cinsel Sağlık Günü...

Her şeyden önce bu söyleşiyi yapmış olmaktan ve kendisi ile dostluğumun olmasından onur duydum

İstanbul Kent Üniversitesi Öğretim Üyesi İstanbul

Kognitif Davranış Terapileri Derneği (KDTD) Başkanı

Avrupa Davranış ve Kognitif Terapiler Birliği (EABCT) Eski Başkanı

Uluslararası Bilişsel Terapiler Birliği (IACP) Eski Başkanı

Bilişsel Terapiler Akademisi (ACT) Kurucu Üyesi, Eğiticisi ve Diplomatı

Beck Enstitüsü (BI) Uluslararası Danışma Kurulu Üyesi

CETAD, CİSED,KDTD ...derneklerin üyesi

Dünya Bilişsel Davranış Terapiler Konfederasyonu (WCCBT) Yönetim Kurulu Üyesi

Ve Avrupa Seksoloji Federasyonu (EFS) Başkanı

Prof. Dr. Mehmet Sungur ile sizler için dopdolu bir sohbet gerçekleştirdik.

Kendisi ile önümüzdeki günlerde sizlerin de daha fazla bilgilenmeniz adına çeşitli konularda söyleşiler yapmayı çok istiyorum.

Dünya Cinsel Sağlık Birliği (WAS) beş ayrı federasyondan oluşur. Kuzey Amerika, Avrupa, Asya, Afrika, Latin Amerika federasyonları olarak bilinen birlikler bu önemli kuruluşun temel üyeleridir. Halen İstanbul Kent Ünivesitesi’nde görev yapan Prof. Dr. Mehmet Z. Sungur Avrupa Seksoloji Federasyonu’nun başkanı ve Dünya Cinsel Sağlık Birliği’nin Danışma ve Yürütme Kurulu’nun sayılı üyelerinden olup ülkemizde cinsel sağlığı iyileştirme ve cinsel işlev bozukluklarının tedavisi konusunda öncülük yapmış değerli bir bilim insanı ve klinisyendir.

Birçok ülkede “Cinsel Sağlık Günü” olarak kutlanan 4 Eylül tarihinin önem ve değerini kendisi ile konuştuk. Daha önceki yıllarda da aynı tarihte cinsel sağlığın önemini vurgulamak amacıyla çeşitli etkinlikler yapmış olan Dr. Sungur ile bu yıl ki etkinliğin anlamı, önemi ve teması üzerine söyleşi yaptık.

Soru:Türkiye’de ilk bu alandaki adımları atan isimsiniz. Türkiye’de çalışmalarınız ne zaman ve nasıl başladı?

Cevap:İngiltere( Londra Psikiyatri Enstitüsü- King’s College)  de aldığım “ Çift ve Cinsel Terapi eğitimini takiben 1992 yılında Ankara Tıp Fakültesi içinde ilk kez” Cinsel Sağlık, Cinsel İşlev Bozuklukları  Değerlendirme ve Tedavi Merkezi” ni kurdum.Cinsel İşlev Bozuklukları üzerine Uluslararası Kongreler düzenledim ve daha sonra bu alanla ilgili ilk kurulan dernek olan CETAD( Cinsel Eğitim Tedavi ve Araştırma Derneği) nin kurucularından biri oldum. Halen aynı alanda ülkemizde eğitimler veren CETAD ve CİSED( Cinsel Sağlık ve Eğitim) isimli derneklerinin üyesiyim.

Soru: Dünya Cinsel Sağlık Günü’nün önemi hakkında bilgi verir misiniz?

Cevap: Dünya Cinsel Sağlık Birliği 2010 yılında 4 Eylül tarihini “Dünya Cinsel Sağlık Günü” olarak belirlemiştir. O tarihten bu yana dünyanın birçok ülkesinde kucaklanan ve kutlanan bu günün önemi ve değeri cinsel sağlık ve cinsel hakların hiçbir ayırım gözetmeksizin herkes için temel insan haklarından biri olarak vurgulanmasından gelir.

Soru: Dünya Cinsel Sağlık gününün temaları konusunda bilgi verir misiniz? Bu yıl ki tema ne?

Cevap: 2010 yılından bu yana her yıl farklı temalarla kutlanan Cinsel Sağlık Gününün ilk teması “Gelin cinsellik hakkında rahatlıkla konuşalım” olmuş daha sonra “Farklılıklarla birlikte yaşamayı öğrenmek durumunda olduğumuz bir dünyada herkes için cinsel sağlık”, “Cinsel sağlık için cinsel eğitimin önemi”, “İyi olma halinin önemli bir parçası olarak cinsel sağlık ve cinsel haklar” gibi temalarla devam etmiştir. Bu yılki tema “COVID-19 zamanlarında cinsel haz” olarak seçilmiştir. Bu slogan değişik dillere çeviri sırasında yanlış anlaşılmalara ve eleştirilere açık bir ifade olarak görünmesine rağmen arkasında barındırdığı içerik itibariyle son derece insani bir duyarlılığı yansıtmaktadır. Bu duyarlılık eve kapanılan korona virüs pandemisi zamanlarında temel amacı üreme yanı sıra doyum olan cinsel yaşantıların kapalı kapılar ardında gerçekleştirilebilme olasılığı artan cinsel şiddet nedeni ile şiddetin yönelme riski yüksek olan gruplara bir eziyet olarak dönebilme riskinin vurgulanması, toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin gündeme getirilmesi ve cinsel kimlik/yönelim farklılıklarına gösterilmesi beklenen saygının yerleştirilmesi gibi konuları içerir.  Karantina, sokağa çıkma yasağı ve evde kalmanın istendiği dönemler virüsün yayılma hızının önünü kesmek amacıyla alınan ve dünyanın hemen tüm ülkelerinde benimsenip uygulanan önlemler olmuştur. Bu kararlar yerinde ve anlaşılır olmakla birlikte bazı bedelleri de beraberinde getirme olasılığı taşır. Bu tür zamanlarda her türlü ev içi şiddet, kadına yönelik şiddet, cinsel yönden kötüye kullanım ve çocuğa yönelik şiddet yönünden riskli zamanlardır.

Bilindiği gibi cinsel sağlık kavramı içinde cinsellikle ilgili olarak fiziksel, ruhsal, sosyal boyutlarda olumlu ve saygılı bir tutum sergilenmesi yanı sıra cinsel travmaların önlenmesi ve hepsinden önemlisi temel insan haklarından biri olan güvenli ve doyum veren deneyimlerin yaşanma olasılığını artırmak vardır. Her türlü baskı, şiddet ve ayrımcılıktan uzak cinsel yaşantıların gerçekleşmesine zemin oluşturmak bu kavramın içinde yer alan önemli bir ögedir.

Ne var ki, pandemi ortamı tüm dünyanın henüz halledemediği farklı cinsiyetlere eşit olanakların sunulması ve bazı dezavantajlı grupların daha çok şiddet ve ayrımcılığa maruz kalma olasılığını artıran bir zemin oluşturmaktadır. Bu gruplara psikososyal destek vermek en temel insani sorumluluklardan bir tanesidir. Olağan dışı durumlarda, bu tür uygunsuz tepkilerin ortaya çıkması beklenen bir durum olduğundan bir yandan şiddete uğrama olasılığının azaltılması doğrultusunda önlemler alınırken diğer yandan da güvenli ve doyumlu cinsel deneyimlerin yaşanmasına olanak veren imkanların sağlanması temel insan haklarından biri olmaktadır. Bu bağlam cinsel sağlık hizmeti veren birey ve kurumlara hatta bölgesel /ulusal/uluslararası örgütlere çeşitli önemli sorumluluklar getirmektedir. Bu özel ve anlamlı günün insan yaşamının önemli bir parçası olan cinsel yaşam kavramının değerini artırıcı biçimde medya iletişim araçları ile duyurulması ve kucaklanması çok değerli olacaktır.

Soru: Korona virüs zamanlarında cinsel sağlığın öneminin vurgulanması hem önemli hem de enteresan bir konu. Bu bağlamda neler söylemek istersiniz?

Cevap: Cinsel Sağlık ve cinsel haklar konuları korona günleri gibi kriz dönemleri de dahil olmak üzere günümüzde birer lüks olarak değil insanın iyilik halinin artırılması doğrultusunda saygı duyularak benimsenmesi gereken temel ihtiyaçlar olarak görülmektedir.

Soru: Tema çerçevesinde cinsel hazla ilgili bir sloganınız var mı?

Cevap:  2010 yılında Dünya Cinsel Sağlık Gününün temasının korona zamanlarında cinsel haz olarak seçilmesi dolayısıyla hepimizin birer cinsel haz bildirgesi (deklarasyonu) olması beklenir. Böyle bir bildirge ya da sloganın hem ülkemiz hem de tüm dünya ülkeleri için çok değerli olacağını düşünüyorum. Benim sloganımı ya da haz bildirgemi “Önümüzdeki yıllarda kadınların çocuk üretici yanlarından çok üretici yanları ile tanımlanmaları, iş hayatı ve siyasette daha çok yer almaları, güvenli bir cinsellik, farklılıklara ve birlikte olduğunuz kişinin cinsel haklarına daha saygılı olmak” olarak tanımlayabilirim. Sizin sloganınız ne olacak Can bey?

Bu soru beni heyecanlandırdı... Benim sloganımı ya da haz bildirgemi ‘Tüm cinsel kimliklerin daha fazla haz dolu bir hayat yaşayabilmeleri için eğitimin her saffasında daha fazla mecburi cinsel eğitim almaları, çocuk yapmadan önce gerekli eğitimleri yine mecburi olarak almaları, çocuk yaptıktan sonra her sene doğru yetiştirmek adına eğitimler almaları ve sınavlara girmeleri ve ebeveynlerden başlayan eğitimin bütün dünyada haz dolu bir deneyime dönüşmesi’ olarak tanımlayabilirim.

Bu çok değerli söyleşi için size çok teşekkür ediyorum.

Sizi seven bir Can...