Faiz hesapları nasıl yapılabilir?

Salih NEFTÇİ

Seçim, reel ekonominin sorunları ve bankacılık sektörü şu anda piyasaların gündeminde değil.

Çünkü bir süredir piyasalar olaylara çok kısa vadeli bakar hale geldi. Hesaplar tamamen trader'ların davranışlarına göre ayarlanıyor. (Çok daha sınırlı olmakla birlikte, benzer bir trend aslında Batı piyasalarında da var.)

Kısa vadenin de ilginç sorusu şu:

‘‘Mevsimlik enflasyon düşüşü nominal faizlere yansırsa, faizler düşer. Ama nereye kadar düşer?’’

Kendi hesabımızı nasıl yaptığımızı açıklayalım.

REEL FAİZLER

Biz reel faizlerden hareketle işe başlıyoruz.

Düşündüğümüz şu:

Dünyada son yaşananlara baktıktan ve çeşitli trendleri hesaba kattıktan sonra biz Türkiye'de reel faizlerin yüzde 30 ile yüzde 50 arasında seyredeceğini düşünüyoruz.

Bu, ‘‘olayı çözen’’ bir gelişme yaşanıncaya kadar böyle devam edeceğe benziyor.

Gördüğümüz kadarıyla en iyimser durumlarda reel faizler yüzde 30'a yaklaşıyor. En olumsuz haberlerin geldiği durumlarda da bir anda yüzde 50'ye vuruyor. Ama bu iki sınır pek aşılmıyor. Ayrıca faizler bu seviyelerde de kalmıyor.

Reel faizler de genelde yüzde 37-43 koridorunda seyrediyor.

Tek bir rakam olarak söylemek gerekirse, yüzde 40 diyebiliriz.

Ama bu reel faiz. Yani enflasyon çıktıktan sonra, bonodan elde kalan ‘‘mal cinsinden’’ gerçek getiri. Sanayici ve çalışanlar açısından önemli.

Bono ve repo yatırımcısını ilgilendiren kavram nominal faizlerin seviyesi.

NOMİNAL FAİZLER

Biz nominal faizlere ulaşmak için yukarıdaki reel faiz koridoruna beklediğimiz enflasyon oranını ekliyoruz.

Aslında bizim beklentimiz önümüzdeki mevsimde enflasyonun piyasaların beklediğinden de daha düşük gitmesi. Ama nominal faizlerin seviyesini belirleyecek olan bu değil. Piyasaların enflasyon konusunda ne düşündüğü.

Burada da TÜFE'den hareketle şöyle bir hesap yapabiliriz.

Piyasa önümüzdeki nisan-temmuz döneminde tüketici enflasyonunu yıllık bazda yüzde 50 civarında görüyor.

Bunu yüzde 30-50 olan reel faiz bandına ekleyin.

Nominal faizler için yüzde 95 ile yüzde 125 arasında kalan bir koridor bulursunuz.

Demek ki önümüzdki mevsimlik dönemde nominal faizler en düşük yüzde 95, en yüksek de yüzde 125 arasında seyredecek.

Bizim analiz böyle.

Ancak...

SONUÇ

Bu yüzde 95-125 koridorunda seçim ve diğer önemli ekonomik gelişmeler hesaba katılmış değil.

Bu önemli noktayı unutmayalım.

Hesabımız piyasaların olaya çok kısa vadeli baktıkları ve birkaç hafta daha seçimin getireceği riskleri gözardı etmesi durumunda geçerli.

Seçim tarihi yaklaştıkça bu durum değişecektir.